Difference between revisions of "Nasal rinsing/pl"

From Olekdia Wiki
(Created page with "Płukanie nosa")
 
(Created page with "=== Czy ta metoda ma jakiekolwiek oparcie w nauce? === Tak, całkiem sporo. Oto krótki przegląd artykułów i badań:")
 
(10 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 1: Line 1:
'''Nasal rinsing''', or '''nasal irrigation''' is a personal hygiene practice in which the nasal cavity is washed.
+
'''Płukanie nosa''' albo '''irygacja nosa''' to zabieg higieniczny polegający na przepłukaniu jamy nosowej
== Effects ==
+
== Efekty ==
* flushing out mucus and debris from the nose and sinuses
+
* wypłukanie śluzu i zanieczyszczeń z nosa i zatok przynosowych
* removes nasal swelling
+
* zmniejszenie opuchlizny
* relives facial pain, headache, halitosis, anterior rhinorrhea and nasal congestion caused by chronic sinusitis
+
* zmniejszenie dotkliwości bólów twarzy, bólu głowy, halitozy, krwawienia spowodowanego przewlekłym zapaleniem zatok
* helping to breathe better during acute upper respiratory infection
+
* wsparcie funkcji oddechowej w ostrym zapaleniu górnych dróg oddechowych
* providing relief of the symptoms associated with allergic rhinitis
+
* ulga w zapaleniach wynikających z reakcji alergicznej
* preventing puffy eyes effect in case of allergies
+
* zapobieganie efektowi podkrążonych oczu w przypadku alergii
'''''NB!''''' Do not do this if your nose is clogged completely. Please consult your physician in case you have any doubts about the safety of this method for you.
+
'''''UWAGA!''''' Nie należy przeprowadzać tej procedury przy całkowicie zatkanym nosie. Skontaktuj się ze swoim lekarzem, jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości dotyczące bezpieczeństwa tej procedury.
  
== Origin, history ==
+
== Pochodzenie, historia ==
Nasal irrigation, which is called ''Jala Neti'' in Sanksrit, was developed as an ayurvedic Yoga tradition in ancient India, and is one of the six cleansing practices, or “kriyas”, of Yoga. It is believed that clear breathing leads to clear thinking; therefore, by purifying the nose, a higher state of meditation can be achieved. In addition, yogis believe that cleaning the nose helped overcome addictions, mood swings and grumpiness.
+
Płukanie nosa – w Sanskrycie nazywane ''Jala Neti'' – było rozwijane jako tradycyjny zabieg w jodze ajurwedyjskiej w starożytnych Indiach. Jest to jeden z sześciu zabiegów oczyszczających (“kriya”) w jodze. Uważa się, że czysty oddech prowadzi do czystej myśli, więc oczyszczając nos, można pomóc sobie w osiągnięciu lepszych wyników medytacyjnych. Poza tym praktykujący jogę uznają, że irygacja pomaga pozbyć się nałogów, wahań nastroju i przygnębienia
 
<div class="responsive-img">
 
<div class="responsive-img">
 
[[File:pb_nasal_rinsing_nose.png|center]]
 
[[File:pb_nasal_rinsing_nose.png|center]]
 
</div>
 
</div>
It is also a step in the ablution practices (Wudu) of Muslims.<br />
+
Jest to także jeden z etapów muzułmańskiej ablucji (Wudu).<br />
In the US, the Neti pot first gained popularity after Dr. Oz featured it on the Oprah Winfrey show in 2007.<br />
+
W Stanach Zjednoczonych zabieg zdobył popularność po tym, jak Dr. Oz zaprezentował go w Oprah Winfrey Show w 2007.<br />
In the countries of former Soviet Union, cleansing nose with saline water is considered as an effective folk method of treatment, that is considered safe even for infants.
+
W krajach dawnego Związku Sowieckiego płukanki z solą są uznawane za efektywną metodę tradycyjnej terapii i uważa się je za bezpieczne również dla dzieci.
  
== Preparation ==
+
== Przygotowanie ==
For this hygiene practice you will need:
+
Do tego zabiegu higienicznego potrzebne będą:
  
=== Saline water solution ===
+
=== Wodny roztwór soli ===
You can either buy a saline solutions designed for nasal irrigation at the pharmacy, or make it on your own. <br />
+
Możesz albo kupić gotowy roztwór do płukania nosa w aptece, albo przygotować go samodzielnie. <br />
It's very simple:
+
To bardzo proste:
# Measure one teaspoon of natural sea salt or non-iodized table salt (kosher, canning, or pickling salt) without any anti-caking agents or preservatives, as they can irritate the nasal and sinus cavities.
+
# Odmierz łyżeczkę soli morskiej lub kamiennej (niejodowanej) bez dodatku substancji przeciwzbrylających i konserwantów, które mogą podrażniać śluzówkę nosa lub zatoki.
# Add 1/4-1/3 teaspoon of baking soda (optional).
+
# Dodaj 1/4-1/3 łyżeczki sody oczyszczonej (opcjonalnie).
# Add one glass (250 ml or 8 ounces) of lukewarm water that is either distilled, sterile, boiled and cooled, or properly filtered. Do not use tap water.
+
# Dodaj szklankę (250 ml lub 8 oz) przegotowanej, demineralizowanej, destylowanej lub poprawnie przefiltrowanej wody w temperaturze pokojowej. Nie używaj wody z kranu.
# Stir until the salt and baking soda are dissolved in the water. Make sure you are using a sterile instrument to stir the mixture.
+
# Rozmieszaj sól i sodę. Do mieszania użyj sterylnego narzędzia.
  
=== Container to administer the solution ===
+
=== Pojemnik do płukanki ===
You have some choices here:  
+
Masz kilka możliwości:  
* Neti pot<br />
+
* Garnuszek typu Neti pot<br />
 
<div class="responsive-img">
 
<div class="responsive-img">
 
[[File:pb_nasal_rinsing_pot.png|center]]
 
[[File:pb_nasal_rinsing_pot.png|center]]
 
</div>
 
</div>
* Bulb syringe<br />
+
* Gruszka<br />
 
<div class="responsive-img">
 
<div class="responsive-img">
 
[[File:pb_nasal_rinsing_bulb_syringe.png|center]]
 
[[File:pb_nasal_rinsing_bulb_syringe.png|center]]
 
</div>
 
</div>
* Squeeze bottle<br />
+
* Buteleczka, którą możesz ścisnąć<br />
 
<div class="responsive-img">
 
<div class="responsive-img">
 
[[File:pb_nasal_rinsing_bottle.png|center]]
 
[[File:pb_nasal_rinsing_bottle.png|center]]
 
</div>
 
</div>
* Nasal irrigation device<br />
+
* Przyrząd do irygacji<br />
 
<div class="responsive-img">
 
<div class="responsive-img">
 
[[File:pb_nasal_rinsing_irrigation_device.png|center]]
 
[[File:pb_nasal_rinsing_irrigation_device.png|center]]
 
</div>
 
</div>
* Just your cupped hands<br />
+
* Odpowiednio złożone dłonie<br />
 
<div class="responsive-img">
 
<div class="responsive-img">
 
[[File:pb_nasal_rinsing_hands.png|center]]
 
[[File:pb_nasal_rinsing_hands.png|center]]
 
</div>
 
</div>
  
Whatever you choose, make sure it is thoroughly cleaned and sterilized before and after usage, and your hands are washed.
+
Bez względu na wybór sposobu aplikacji, upewnij się, że przyrząd jest czysty i sterylny lub dłonie dokładnie umyte.
  
== Process ==
+
== Procedura ==
The procedure depends on the container you choose, but mainly it consists of such steps:
+
Procedura jest zależna od wybranego sposobu aplikacji, ale generalnie obejmuje następujące kroki:
# Fill the container with saline solution.
+
# Zapełnij pojemnik roztworem soli.
# Bend over the the sink or a large bowl and turn your head to the side so that your ear is facing the sink. Keep your forehead at the same height as the chin, or slightly higher.  
+
# Pochyl się nad umywalką albo dużą miską i obróć głowę w taki sposób, aby jedno z uszu skierowane było w dół. Czoło powinno być na tej samej wysokości co podbródek lub minimalnie wyżej.  
# Breathe through your mouth.
+
# Oddychaj przez usta.
# Insert the spout of the container in the upper nostril. Hold it in such a way as to form a seal, preventing water from coming back out the entrance. Slowly raise the handle of your irrigation device. If you are using a syringe bulb, you may now begin to gently squeeze the saline solution out. If you are using a neti pot, simply let the water flow slowly into the upper nostril and out of the lower nostril. Empty ½ of the container per nostril. You may find it helpful to produce "" sound while doing that.
+
# Końcówkę dozownika umieść w wyższym nozdrzu. Przytrzymaj ją tak, aby zapobiec wypływaniu wody tym samym otworem nosa. Powoli unieś irygator. Jeśli używasz gruszki, możesz ją delikatnie ścisnąć, żeby wypchnąć z niej solankę. Jeśli używasz garnuszka Neti, po prostu pozwól wodzie wypływać górnym nozdrzem i wypływać dolnym. Zużyj około połowy płynu. Może być ci łatwiej przeprowadzić procedurę, jeśli w jej trakcie spróbujesz mruczeć lub wzdychać.
# Repeat the process on the other side.
+
# Powtórz procedurę na drugą stronę.
# Rest your head over the sink and blow your nose gently (without using your fingers to pinch it) to remove the excess water. Do this until most of the dripping has subsided and you can breathe through the nose easily again.
+
# Oprzyj głowę o umywalkę i delikatnie wydmuchaj nos (bez przytykania palcami), żeby usunąć resztkę wody. Rób tak do chwili, kiedy będziesz w stanie swobodnie oddychać przez nos.
# Remove the rest of the water and completely clear out your nose by blowing into a tissue, without closing off either nostril.
+
# Wydmuchaj nos w chusteczkę, nie zamykając żadnego z nozdrzy.
* If the solution drains out of your mouth, lower your forehead in relation to your chin.<br />
+
* Jeśli roztwór, zamiast przez nos, będzie wypływał przez usta, opuść czoło niżej w stosunku do podbródka.<br />
  
If you are using your ''hands only'', do the following:
+
Jeśli wykorzystujesz jedynie władne dłonie: zrób to tak:
# Scoop up the saline solution with your cupped hands.
+
# Nabierz solanki w dłonie.
# Bend over the the sink or a large bowl and lean your head to your palms.
+
# Pochyl się nad umywalką lub dużą miską, opierając delikatnie głowę na palcach.
# Snort the water with your nose.
+
# Wciągnij wodę przez nos
# Let the water pour out of your mouth. Make sure you let it out in time so you don't have choking feeling. It might take some practice to make it feel comfortable.
+
# Pozwól jej wypłynąć przez usta. Pamiętaj, żeby zrobić to odpowiednio wcześnie i uniknąć dostanie się wody do dolnych dróg oddechowych lub gardła. Osiągnięcie odpowiedniego doświadczenia może chwilę potrwać.
# Rest your head over the sink and blow your nose gently (without using your fingers to pinch it) to remove the excess water. Do this until most of the dripping has subsided and you can breathe through the nose easily again.
+
# Oprzyj głowę o umywalkę i delikatnie wydmuchaj nos (bez przytykania palcami), żeby usunąć resztkę wody. Rób tak do chwili, kiedy będziesz w stanie swobodnie oddychać przez nos.
# Remove the rest of the water and completely clear out your nose by blowing into a tissue, without closing off either nostril.
+
# Wydmuchaj nos w chusteczkę, nie zamykając żadnego z nozdrzy.
  
== Questions ==
+
== Pytania ==
=== How often can I do it? ===
+
=== Jak często mogę to robić? ===
You can do it as often as it is comfortable for you. As it is symptomatic treatment, do it until the unpleasant symptoms disappear, for instance, twice a day till the end of blooming season of flowers you are allergic to, or a few times a day until your running nose gets better.
+
Tak często, jak ci wygodnie. Ponieważ procedura wpływa wyłącznie na objawy, możesz ją powtarzać do ich ustąpienia – na przykład dwukrotnie w ciągu dnia, w okresie kwitnienia kwiatów, na które jesteś uczulony albo kilka razy na dzień, jeśli dokucza ci katar.
  
=== What are the contraindications? ===
+
=== Jakie są przeciwwskazania? ===
It is not recommended to do nasal rinsing without the doctor's permission in following cases:
+
Nie powinieneś dokonywać irygacji nosa bez konsultacji z lekarzem, jeżeli:
* Clogged nasal cavity that you cannot breathe through the nose at all.
+
* masz całkowicie zatkany nos i nie możesz przez niego oddychać,
* Predisposition to otitis and other ear diseases.
+
* masz skłonności do zapaleń ucha lub innych chorób uszu;
* Severe dizziness and fatigue, as in this cases it is not absolutely safe to perform this procedure.
+
* odczuwasz zawroty głowy lub zmęczenie, ponieważ wtedy procedura wiąże się z większym ryzykiem.
  
=== Are there any scientific proofs of this method? ===
+
=== Czy ta metoda ma jakiekolwiek oparcie w nauce? ===
Yes, there are plenty. You can look through those articles and studies:
+
Tak, całkiem sporo. Oto krótki przegląd artykułów i badań:
 
* Tomooka LT, Murphy C, Davidson TM (2000). "Clinical Study and Literature Review of Nasal Irrigation". The Laryngoscope. 110 (7): 1189–1193. doi:10.1097/00005537-200007000-00023. PMID 10892694.
 
* Tomooka LT, Murphy C, Davidson TM (2000). "Clinical Study and Literature Review of Nasal Irrigation". The Laryngoscope. 110 (7): 1189–1193. doi:10.1097/00005537-200007000-00023. PMID 10892694.
 
* Brown CL, Graham SM (February 2004). "Nasal irrigations: good or bad?". Curr Opin Otolaryngol Head Neck Surg. 12 (1): 9–13. doi:10.1097/00020840-200402000-00004. PMID 14712112.
 
* Brown CL, Graham SM (February 2004). "Nasal irrigations: good or bad?". Curr Opin Otolaryngol Head Neck Surg. 12 (1): 9–13. doi:10.1097/00020840-200402000-00004. PMID 14712112.

Latest revision as of 10:00, 4 August 2020

Płukanie nosa albo irygacja nosa to zabieg higieniczny polegający na przepłukaniu jamy nosowej

Efekty

  • wypłukanie śluzu i zanieczyszczeń z nosa i zatok przynosowych
  • zmniejszenie opuchlizny
  • zmniejszenie dotkliwości bólów twarzy, bólu głowy, halitozy, krwawienia spowodowanego przewlekłym zapaleniem zatok
  • wsparcie funkcji oddechowej w ostrym zapaleniu górnych dróg oddechowych
  • ulga w zapaleniach wynikających z reakcji alergicznej
  • zapobieganie efektowi podkrążonych oczu w przypadku alergii

UWAGA! Nie należy przeprowadzać tej procedury przy całkowicie zatkanym nosie. Skontaktuj się ze swoim lekarzem, jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości dotyczące bezpieczeństwa tej procedury.

Pochodzenie, historia

Płukanie nosa – w Sanskrycie nazywane Jala Neti – było rozwijane jako tradycyjny zabieg w jodze ajurwedyjskiej w starożytnych Indiach. Jest to jeden z sześciu zabiegów oczyszczających (“kriya”) w jodze. Uważa się, że czysty oddech prowadzi do czystej myśli, więc oczyszczając nos, można pomóc sobie w osiągnięciu lepszych wyników medytacyjnych. Poza tym praktykujący jogę uznają, że irygacja pomaga pozbyć się nałogów, wahań nastroju i przygnębienia

Pb nasal rinsing nose.png

Jest to także jeden z etapów muzułmańskiej ablucji (Wudu).
W Stanach Zjednoczonych zabieg zdobył popularność po tym, jak Dr. Oz zaprezentował go w Oprah Winfrey Show w 2007.
W krajach dawnego Związku Sowieckiego płukanki z solą są uznawane za efektywną metodę tradycyjnej terapii i uważa się je za bezpieczne również dla dzieci.

Przygotowanie

Do tego zabiegu higienicznego potrzebne będą:

Wodny roztwór soli

Możesz albo kupić gotowy roztwór do płukania nosa w aptece, albo przygotować go samodzielnie.
To bardzo proste:

  1. Odmierz łyżeczkę soli morskiej lub kamiennej (niejodowanej) bez dodatku substancji przeciwzbrylających i konserwantów, które mogą podrażniać śluzówkę nosa lub zatoki.
  2. Dodaj 1/4-1/3 łyżeczki sody oczyszczonej (opcjonalnie).
  3. Dodaj szklankę (250 ml lub 8 oz) przegotowanej, demineralizowanej, destylowanej lub poprawnie przefiltrowanej wody w temperaturze pokojowej. Nie używaj wody z kranu.
  4. Rozmieszaj sól i sodę. Do mieszania użyj sterylnego narzędzia.

Pojemnik do płukanki

Masz kilka możliwości:

  • Garnuszek typu Neti pot
Pb nasal rinsing pot.png
  • Gruszka
Pb nasal rinsing bulb syringe.png
  • Buteleczka, którą możesz ścisnąć
Pb nasal rinsing bottle.png
  • Przyrząd do irygacji
Pb nasal rinsing irrigation device.png
  • Odpowiednio złożone dłonie
Pb nasal rinsing hands.png

Bez względu na wybór sposobu aplikacji, upewnij się, że przyrząd jest czysty i sterylny lub dłonie dokładnie umyte.

Procedura

Procedura jest zależna od wybranego sposobu aplikacji, ale generalnie obejmuje następujące kroki:

  1. Zapełnij pojemnik roztworem soli.
  2. Pochyl się nad umywalką albo dużą miską i obróć głowę w taki sposób, aby jedno z uszu skierowane było w dół. Czoło powinno być na tej samej wysokości co podbródek lub minimalnie wyżej.
  3. Oddychaj przez usta.
  4. Końcówkę dozownika umieść w wyższym nozdrzu. Przytrzymaj ją tak, aby zapobiec wypływaniu wody tym samym otworem nosa. Powoli unieś irygator. Jeśli używasz gruszki, możesz ją delikatnie ścisnąć, żeby wypchnąć z niej solankę. Jeśli używasz garnuszka Neti, po prostu pozwól wodzie wypływać górnym nozdrzem i wypływać dolnym. Zużyj około połowy płynu. Może być ci łatwiej przeprowadzić procedurę, jeśli w jej trakcie spróbujesz mruczeć lub wzdychać.
  5. Powtórz procedurę na drugą stronę.
  6. Oprzyj głowę o umywalkę i delikatnie wydmuchaj nos (bez przytykania palcami), żeby usunąć resztkę wody. Rób tak do chwili, kiedy będziesz w stanie swobodnie oddychać przez nos.
  7. Wydmuchaj nos w chusteczkę, nie zamykając żadnego z nozdrzy.
  • Jeśli roztwór, zamiast przez nos, będzie wypływał przez usta, opuść czoło niżej w stosunku do podbródka.

Jeśli wykorzystujesz jedynie władne dłonie: zrób to tak:

  1. Nabierz solanki w dłonie.
  2. Pochyl się nad umywalką lub dużą miską, opierając delikatnie głowę na palcach.
  3. Wciągnij wodę przez nos
  4. Pozwól jej wypłynąć przez usta. Pamiętaj, żeby zrobić to odpowiednio wcześnie i uniknąć dostanie się wody do dolnych dróg oddechowych lub gardła. Osiągnięcie odpowiedniego doświadczenia może chwilę potrwać.
  5. Oprzyj głowę o umywalkę i delikatnie wydmuchaj nos (bez przytykania palcami), żeby usunąć resztkę wody. Rób tak do chwili, kiedy będziesz w stanie swobodnie oddychać przez nos.
  6. Wydmuchaj nos w chusteczkę, nie zamykając żadnego z nozdrzy.

Pytania

Jak często mogę to robić?

Tak często, jak ci wygodnie. Ponieważ procedura wpływa wyłącznie na objawy, możesz ją powtarzać do ich ustąpienia – na przykład dwukrotnie w ciągu dnia, w okresie kwitnienia kwiatów, na które jesteś uczulony albo kilka razy na dzień, jeśli dokucza ci katar.

Jakie są przeciwwskazania?

Nie powinieneś dokonywać irygacji nosa bez konsultacji z lekarzem, jeżeli:

  • masz całkowicie zatkany nos i nie możesz przez niego oddychać,
  • masz skłonności do zapaleń ucha lub innych chorób uszu;
  • odczuwasz zawroty głowy lub zmęczenie, ponieważ wtedy procedura wiąże się z większym ryzykiem.

Czy ta metoda ma jakiekolwiek oparcie w nauce?

Tak, całkiem sporo. Oto krótki przegląd artykułów i badań:

  • Tomooka LT, Murphy C, Davidson TM (2000). "Clinical Study and Literature Review of Nasal Irrigation". The Laryngoscope. 110 (7): 1189–1193. doi:10.1097/00005537-200007000-00023. PMID 10892694.
  • Brown CL, Graham SM (February 2004). "Nasal irrigations: good or bad?". Curr Opin Otolaryngol Head Neck Surg. 12 (1): 9–13. doi:10.1097/00020840-200402000-00004. PMID 14712112.
  • Rabago D, Pasic T, Zgierska A, Mundt M, Barrett B, Maberry R (2005). "The Efficacy of Hypertonic Saline Nasal Irrigation for Chronic Sinonasal Symptoms". Otolaryngology - Head and Neck Surgery. 133 (1): 3–8. doi:10.1016/j.otohns.2005.03.002. PMID 16025044.
  • Harvey R, Hannan SA, Badia L, Scadding G (2007). Harvey, Richard, ed. "Nasal saline irrigations for the symptoms of chronic rhinosinusitis". Cochrane database of systematic reviews (Online) (3): CD006394. doi:10.1002/14651858.CD006394.pub2. PMID 17636843.
  • Pynnonen MA, Mukerji SS, Kim HM, Adams ME, Terrell JE (2007). "Nasal Saline for Chronic Sinonasal Symptoms: A Randomized Controlled Trial". Archives of Otolaryngology - Head and Neck Surgery. 133 (11): 1115–1120. doi:10.1001/archotol.133.11.1115. PMID 18025315.
  • Rabago, David (1 June 2008). "The Use of Saline Nasal Irrigation in Common Upper Respiratory Conditions". U.S. Pharmacist.
  • Sarah-Anne Schumann; John Hickner (July 2008). "Patients insist on antibiotics for sinusitis? Here is a good reason to say "no"" (PDF). The Journal of Family Practice. 57 (7).
  • Kassel JC, King D, Spurling GK (2010). King, David, ed. "Saline nasal irrigation for acute upper respiratory tract infections". Cochrane Database Syst Rev (3): CD006821. doi:10.1002/14651858.CD006821.pub2. PMID 20238351.
  • Hermelingmeier, Kristina E.; Weber, Rainer K.; Hellmich, Martin; Heubach, Christine P.; Mösges, Ralph (2012-09-01). "Nasal irrigation as an adjunctive treatment in allergic rhinitis: a systematic review and meta-analysis". American Journal of Rhinology & Allergy. 26 (5): e119–125. doi:10.2500/ajra.2012.26.3787. ISSN 1945-8932. PMC 3904042Freely accessible. PMID 23168142.
  • King, D; Mitchell, B; Williams, CP; Spurling, GK (20 April 2015). "Saline nasal irrigation for acute upper respiratory tract infections.". The Cochrane database of systematic reviews. 4: CD006821. doi:10.1002/14651858.CD006821.pub3. PMID 25892369.


Other languages:
English • ‎polski • ‎русский